19e Jaargang | maandag 25 augustus 2025

onsProat: Verhalen over verhalen

Verhaaltjes vertellen en voorgelezen worden, als kind was ik er gek op. Ik had zo mijn vaste 'adresjes', mensen die ik wel eens strikte voor een verhaaltje, waaronder mijn opa. "Opa, köj mie nog ‘n verhaaltje vertell’n" vroeg ik dan. "Woaraover" vroeg opa steevast. Over vroeger, moest het gaan. Opa krabbelde zich dan over het voorhoofd, waarbij de pet iets omhoog ging en zei "Dan möt ik effen prakkezeer’n". Ik weet alle verhalen niet meer, maar wel de meest voorkomende. Hij vertelde dan hoe hij als kind, erg graag in bomen klom of iets anders waar je in kon klimmen. Dit ging zover, dat zijn broek regelmatig stuk was en opgelapt moest worden tot deze tot op de draad versleten was en moeder niet blij was. Zijn moeder was slim, dacht ze, en maakte een broek van zogenaamd "Engels leer" Ik weet niet wat het precies was maar het was heel stug en hard. Nou zei opa, moeder dacht dat ze me te pakken had, maar het duurde maar korte tijd en toen had ik de broek soepel en klom ik weer in de allerhoogste bomen. Schik had hij er om en ik ook. Zo kwamen er allerlei verhalen voorbij over ijzig koude winters, waarin er veel geschaatst werd, ook door de 'oudere' mensen en waar tijdens een zeer koude schaatstocht het randje van zijn oren bevroor en het voor altijd een oor was met een kartelrandje. Maar ook verhalen over zijn diensttijd in Deventer waarin hij de mooiste uitvouwbare kaarten schreef naar oma in een prachtig handschrift en steevast ondertekende met 'Uw liefhebbende Hendrikus'. Dat van die kaarten vertelde hij niet, maar die vond ik onderin een lade van het kabinet van oma. Verhalen over toen hij als jongeman met vrienden op stap ging en naar het bal ging. (meer…)

Lees meer

onsProat: Is er nou alweer bezoek!

"Mag ik vanavond in jullie bed?" Ik hoor het mezelf nog vragen aan mijn moeder. Als kind sliep ik boven de Achter kök’n, de mooie kamer, met de bloemetjesbank, twee gemakstoelen en tussen de chipjes en nootjes een bakje sigaretten op tafel. Zo ging dat toen nog. Die kamer was voor de visite, voor buren of vrienden die luid pratend in een kring om de tafel zaten. De vrouwen aan de ene kant, de mannen aan de andere. Met alleen een dun houten plafond ertussen, lag ik boven met gespitste oren. En als ik dan echt niet kon slapen, dan mocht ik verhuizen naar mijn ouders bed. Bezoek dus. Iets wat niet verjaart. Gelukkig zijn de sigaretten van tafel verdwenen, maar de gezelligheid en het samenkomen? Die zijn al jaren hetzelfde gebleven. Sinds we in Denemarken wonen, is er natuurlijk veel veranderd. We hebben nieuwe mensen leren kennen. Er zijn nog altijd kringbezoeken, vooral met andere Nederlanders onder het genot van een hapje, een drankje en sterke verhalen. En met onze Deense, Roemeense en Duitse vrienden zitten we aan tafel, en is er eigenlijk altijd een maaltijd op tafel. In de eerste tijd, na onze emigratie kregen we ook veel bezoek uit Nederland. En terecht hoor, iedereen was welkom, en het was écht gezellig. Maar… er is wél een verschil met vroeger. Toen we nog in Nederland woonden, duurde een bezoek vaak een paar uur. Nu, door de afstand, wordt het al snel een dag. Of twee. Of vijf. En dat merk je. Soms hadden we het huis overvol. (meer…)

Lees meer

onsProat: Vieren?

Ze hangen weer; de vlaggen met de schooltassen eraan. Donderdag was het voor velen een spannende dag, wachtend op het bevrijdende telefoontje. En maar hopen dat opa of oma niet tussendoor belt om te vragen of je al wat weet.. Ik kan me de spanning nog goed herinneren van onze eigen kinderen en waar ik zelf nooit zoveel twijfels had, hadden zij dat natuurlijk wel. Bij de oudste twee ging het soepel, zo soepel dat ik zelfs vergeten was bij de jongste op welke dag ze bericht zou krijgen en doodleuk een paar dagen weg had geboekt voor manlief en mijzelf. We waren dus helemaal niet thuis. Nu wist zij en wij ook, dat ze het niet had gehaald dat jaar. Het waren andere omstandigheden maar toch; de hoop blijft dat er via een her nog wat te behalen valt. Ze wilde absoluut niet dat er iemand bij haar thuis zou zijn die middag en ontving het telefoontje alleen, zoals ze veel het liefst alleen doet. Wat voelden wij ons toen ver weg, het plezier van die vakantiedag was er wel af ook al waren we er op voorbereid. Je wilt toch dat het je kinderen goed gaat en ze kunnen bijstaan. Gelukkig heeft ze een hele goede vriendin (die dat jaar geen examen had gedaan en dus niets hoefde te vieren) Zij is gelijk naar haar toegegaan. Het kwam allemaal weer goed en het jaar erna heeft ze alsnog haar diploma gehaald (tot haar eigen grote verbazing maar she did it!). Ook nu zullen er weer teleurgestelde pubers (en hun ouders) zijn, soms scheelt het maar zo weinig en dat is extra wrang. Al maak je dan nog wel een kans om het alsnog te halen. Maar ook al was je je hele schooltijd puberiaans ongemotiveerd, op zo’n dag wil je maar 1 bericht en dat is dat je geslaagd bent en dit goed gaan vieren. En dat heb je dan verdiend. Voor iedereen die het gehaald heeft, hierbij mijn felicitatie. Ik heb dit vast ook al via je vader of moeder op Facebook gedaan maar deze is voor jou zelf! Ook voor ons is deze juniweek altijd een feestelijke week met de verjaardag van onze oudste dochter en onze trouwdag er in en dan is het vandaag ook nog vaderdag. Maar wie nu denkt dat we dit allemaal uitgebreid vieren heeft het mis. We hebben namelijk allemaal beroepen waarin het niet meevalt om op gewenste momenten vrij te hebben. Volgend jaar beter denken we dan ook al is dat niet altijd vanzelfsprekend. Ook bij mijn ouders was het niet erg wanneer je niet kon omdat je moest werken, dat was een hele legitieme reden en snapten ze zelf als boeren natuurlijk heel goed. Een koe-kalverij kon ook een feestje verstoren. Vaderdag en moederdag hoefde niet per sé op die dag gevierd te worden of eigenlijk helemaal niet gevierd te worden. Mijn moeder had liever dat we gewoon regelmatig bij hen kwamen, dan dat ik nu alles op alles ging zetten om net op die dagen te kunnen komen. Het voordeel hiervan is dat deze dagen nu ook niet beladen voelen. Ik hoor regelmatig dat het dagen zijn waarop mensen het extra moeilijk hebben en dat is begrijpelijk want er wordt flink aandacht aan besteed door de commercie. Voor het geld waarop je de zaterdag voor moederdag bloemen koopt, kun je misschien de week erna wel 2 bossen kopen. Bij de kaartjes websites kun je zelfs aangeven of je wel of niet de aanbiedingen voor die dagen wilt hebben zodat je er niet steeds mee geconfronteerd wordt. Het gaat best ver vind ik, al is dat laatste wel attent. Op het moment dat ik dit aan het typen ben, krijg ik een foutmelding van het woord moederdag: wanneer ik kijk, blijkt dit met een hoofdletter te moeten. Bij vaderdag is dit niet het geval. Heel raar al moet ik er stiekem om lachen. Ik weet dat ik goed praten heb, liefdevolle ouders gehad en nu zelf ook een fijn gezin met een vader en een moeder voor onze kinderen. Niet altijd fysiek aanwezig maar dat doet niets af aan onze liefde voor hen. Wat vaderdag en moederdag betreft, het wordt met humor benaderd en ze moeten niets op die dagen (maar mogen er natuurlijk wel aandacht aan besteden). In ieder geval hebben we dit weekend eindelijk weer wat hogere temperaturen en dat maakt het heel geschikt om lekker buiten te kunnen zitten. De natuur is supermooi op dit moment en flink aan het groeien. Onkruid helaas ook maar met je handen in de aarde wroeten is best fijn, nadien de ramen lappen zodat je nagels weer schoon worden en je hebt 2 vliegen in 1 klap. Al hoeft dat niet op zondag natuurlijk. Ik wens jullie een fijne dag. Gerdien

Lees meer

onsProat: Soigneur

Het is al ruim tien jaar geleden dat ik door het mountainebiketeam Jansen Dak en Wand werd gevraagd om als soigneur mee te gaan bij hun beklimmingen op hoge bergtoppen. Nu klinkt dat woord soigneur erg belangrijk, maar het komt er op neer dat je met de bezemwagen, in dit geval een busje achter de ploeg aanrijd. Als het nodig ondersteun is, ondersteun je hen, door bijvoorbeeld een extra bidon uit te reiken en een lege in ontvangst te nemen. Het is moeilijk om voor jezelf in te schatten hoe zwaar het is om een berg te beklimmen en daarom heb ik de eerste keer dat ik mee ging ook een stukje meegefietst. Dat was bij de beklimming van de Mont Ventoux. Een berg met 1569 hoogtemeters en een afstand van 21 km. Na 7 km kon ik niet meer, moest ik afstappen en heb de bus opgehaald en heb gedaan waar ik uiteindelijk voor gevraagd werd. In 2016 moest de Galabier, beklommen worden. De bergpas is vooral bekend vanwege wielrenetappes in de Ronde van Frankrijk. Hoewel het nut, om mee te gaan als soigneur me ontging, was het de eerste keer wel erg gezellig geweest en moest Jan toch weer mee. De berg heeft 1226 hoogtemeters en een afstand van 17 km. De dag dat de berg beklommen werd was het in het dal mooi weer, zo’n 20 graden. De tocht naar de top verliep goed. Op zo’n 400 meter afstand voor de top kon het team echter niet meer verder. De weg was afgezet omdat er rotsblokken e.d. op de bergpas lagen. De weersomstandigheden waren daar boven slecht, het was er koud en de lichte regen was overgegaan in sneeuw. Ik vond echter dat ze die laatste meters naar de top ook moesten doen omdat ze hiervoor maanden geoefend hadden. Bovendien had ik 'gouden' medailles voor ze in de bus liggen, die ik ze graag uitreikte op de top. Als ze nu terug gingen hadden ze die dag alle moeite voor niks gedaan en bleef ik met m’n medailles zitten. (meer…)

Lees meer

onsProat: Samen sterk in Markelo

Ik liep het bos in, rond half acht ’s avonds en was verbaasd hoe keurig netjes en opgeruimd het al weer was. Dit was 2 weken geleden en er was motorcross geweest op de Herikerberg. De wegen waren weer open en begaanbaar, hekken opgeruimd, rommel weg. Het zag er weer netjes uit nadat een paar uur daarvoor de motoren nog door kuilen scheurden. De vrijwilligers waren al heel druk geweest om het zo snel weer op orde te krijgen. Een paar weken daaraan voorafgaand had ik ze al avonden achtereen in het bos bezig gezien om het circuit op orde te krijgen met bulldozers, tractoren en mankracht. Tijdens een interview wat Henk en ik hadden voor de radio met de voorzitter, hoorden we dat er in totaal zo’n 250 vrijwilligers ingezet worden tijdens de cross, van EHBO tot terreinbeheerders etc. Dat zijn er veel. Enkele weken daarvoor waren ook al heel wat vrijwilligers van de hippische stichting, bezig geweest op dezelfde Herikerberg met de voorbereidingen van een paardenevenement. Weken in touw geweest om het parcours er zo goed en netjes mogelijk bij te laten liggen. En vorige week was er aan de rand van diezelfde Herikerberg de triatlon. Ook weer mogelijk gemaakt door inderdaad heel veel vrijwilligers. En dan heb ik het alleen nog maar over wat er allemaal op de Herikerberg wordt georganiseerd. (meer…)

Lees meer

onsProat: Een vers ei en havermelk

Het is nog vroeg. Zo’n ochtend waarin de wereld langzaam op gang komt, en de dauw zich als een zachte sluier over het gras heeft gelegd. Ik heb net de kalveren gevoerd, en loop met een beetje mais richting het kippenhok. Onze vijf dames kakelen me vrolijk tegemoet. De haan, trots op zijn harem, blijft altijd iets op de achtergrond. Een echte gentlemen, eerst de dames, daarna hij! "Hej dames," zeg ik, terwijl ik het mais in de ren strooi. Ze scharrelen tevreden rond. Ik hurk bij het legnest en haal er een paar warme, net-gelegde eieren uit. Puurder en eerlijker wordt het niet, denk ik, terwijl ik er een stro’tje afveeg. Ineens schiet me dat woord weer te binnen, PFAS. Hier in Denemarken hoor ik er nog weinig over, trouwens. Maar hoe kan het dat eieren uit je eigen achtertuin verdacht zijn. Gevaarlijk zelfs. Je zou er ziek van kunnen worden. Ik kijk naar m’n kippen. Ze kijken terug, zonder schuldgevoel. Terecht ook. Want waar komt dit ineens vandaan? Terwijl wij hier op het platteland de versheid van een ei in twijfel moeten trekken, ademt een groot deel van Nederland dagelijks uitlaatgassen in. De rook van een sigaret, een e-sigaret, of een joint waait je op iedere straathoek tegemoet. Het vliegverkeer groeit gestaag door. Maar een ei? Dat moet ineens aan de schandpaal. (meer…)

Lees meer

onsProat: De omgekeerde wereld

Begin mei hadden ook wij Canadese gasten en mochten we als gastgezin mee naar o.a. Wageningen. We waren al heel erg vroeg in Wageningen wat voor onze gasten betekende dat ze erg lang moesten wachten voor ze zich klaar konden maken voor het defilé maar voor ons was wel prettig. Wij konden al op tijd de stad in en stonden als publiek op een prominente plek tegenover het gebouw waar alle belangrijke gasten ontvangen werden. Zo stonden we ook heel dichtbij het plein voor hotel de Wereld waar het officiële programma plaatsvond en de tribune was waar het defilé afgenomen werd. En ja, wij zagen dus ook dat er mensen waren die dit programma gingen verstoren en hoe hierop (gelukkig) gereageerd werd. Niet wetende wat daar precies aan de hand is, realiseer je je op dat moment wel eventjes hoe kwetsbaar je bent met al die mensen bij elkaar. Als gastgezinnen die helemaal in de flow van alle georganiseerde gebeurtenissen rondom de herdenking en de bevrijding zaten, werden we die dagen opnieuw aan het denken gezet over wat er in de tweede wereldoorlog gebeurd is en wat o.a. Canada voor ons gedaan heeft. Met zelf kinderen in de leeftijd van begin twintig, kun je je toch haast niet voorstellen dat je tegen ze zegt: er is oorlog ver bij ons vandaan en jullie moeten daar gaan helpen vechten. Maar dat hebben mensen aan de andere kant van de oceaan dus wel gedaan. We weten allemaal hoe dankbaar we daarvoor moeten zijn. (meer…)

Lees meer

onsProat: Herdenken en Vieren

De column voor vandaag zou over een ander onderwerp gaan, maar na de musical 'Markelo 80 jaar Vrij', kon ik het toch niet laten om, ondanks de vele aandacht die er de afgelopen dagen al was besteed aan het herdenken en vieren van vrijheid, hierop terug te komen. Al houdt men vooral in Markelo er niet van om iemand op zijn voetstuk te plaatsen, mag ik er niet aan voorbij gaan hoe Gert-Jan Oplaat het voor elkaar heeft gekregen om voor 5 mei zo’n musical in elkaar te zetten die zo passend was bij het herdenken en vieren van 80 jaar vrijheid. In het verhaal, vanaf het begin van de oorlog, de bevrijding en de periode erna, zaten momenten van verdriet en vreugde die op een voortreffelijke wijze werden uitgebeeld. Het was een aaneenschakeling van hoogtepunten. Ik vond met name de door de toneelspelers van Bilderdijk en Herike-Elsen uitgebeelde tocht van de Joden heel indrukwekkend. Ze schuifelden tijdens de zang van Sandra Fluttert door de zaal om langzaam in het duister te verdwijnen, zoals ze ook in de oorlog werden weggevaagd. Na afloop waren er ontzettend veel reacties, die alleen maar lovend waren, maar zoals Gert-Jan steeds herhaalde: Je doet het niet alleen, we hebben het allemaal met elkaar gedaan. Een ieder draagt zijn talent bij. En zo blijkt telkens weer dat er veel talent is in Markelo en de bezoekers van afgelopen maandag zullen dat zeker beamen. (meer…)

Lees meer
 
Het weer in Markelo