19e Jaargang | zaterdag 17 mei 2025

onsProat: Herdenken en Vieren

De column voor vandaag zou over een ander onderwerp gaan, maar na de musical 'Markelo 80 jaar Vrij', kon ik het toch niet laten om, ondanks de vele aandacht die er de afgelopen dagen al was besteed aan het herdenken en vieren van vrijheid, hierop terug te komen. Al houdt men vooral in Markelo er niet van om iemand op zijn voetstuk te plaatsen, mag ik er niet aan voorbij gaan hoe Gert-Jan Oplaat het voor elkaar heeft gekregen om voor 5 mei zo’n musical in elkaar te zetten die zo passend was bij het herdenken en vieren van 80 jaar vrijheid. In het verhaal, vanaf het begin van de oorlog, de bevrijding en de periode erna, zaten momenten van verdriet en vreugde die op een voortreffelijke wijze werden uitgebeeld. Het was een aaneenschakeling van hoogtepunten. Ik vond met name de door de toneelspelers van Bilderdijk en Herike-Elsen uitgebeelde tocht van de Joden heel indrukwekkend. Ze schuifelden tijdens de zang van Sandra Fluttert door de zaal om langzaam in het duister te verdwijnen, zoals ze ook in de oorlog werden weggevaagd. Na afloop waren er ontzettend veel reacties, die alleen maar lovend waren, maar zoals Gert-Jan steeds herhaalde: Je doet het niet alleen, we hebben het allemaal met elkaar gedaan. Een ieder draagt zijn talent bij. En zo blijkt telkens weer dat er veel talent is in Markelo en de bezoekers van afgelopen maandag zullen dat zeker beamen. (meer…)

Lees meer

onsProat: Vrijheid

Een paar weken geleden was er een film op de tv over de vlucht van twee families uit voormalig Oost Duitsland (DDR) naar West Duitsland. Ballon heet de film, uit 2018. Deze twee families waren het verstikkende DDR regime zat en wilden weg uit de DDR. Een samenleving van spionerende buren en familie, waarin niemand elkaar echt meer vertrouwde. Ik zat naar de film te kijken en werd eigenlijk direct meegezogen in de beklemming, angst en radeloosheid van deze mensen. Gezinnen met jonge kinderen. Uiteindelijk bouwen ze zelfs twee keer een ballon en lukt het ze bij de tweede poging om de DDR te ontvluchten. De film bracht me ook terug naar mijn eigen herinneringen aan die tijd. Als wij op vakantie gingen, was dat meestal naar Duitsland. Toen ik een jaar of 5 was, mocht ik voor het eerst mee op vakantie en gingen wij naar de Harz, waar we vaker naar toe gingen. Een prachtig gebied, grenzend aan de DDR. Mijn vader vond het interessant om naar de grens tussen de Oost- en West Duitsland toe te gaan en eens te kijken naar de overkant. Gek genoeg waren er ook parkeerplaatsen op gepaste afstand van die grens. Vader had altijd een verrekijker mee en keek naar de overkant en de overkant keek terug. Een beetje eng. Ik vond het als kind daar niet fijn en wilde het liefst direct weer vertrekken. Ik geloof niet dat ik het allemaal begreep, maar ik voelde me heel duidelijk niet prettig in die omgeving. Achteraf begreep ik pas hoe het in elkaar zat. Het was natuurlijk bizar, de grens dwars door 2 Duitslanden, wat eigenlijk 1 land was, met wachttorens, grenssoldaten met geweren en de zogenaamde 'Todesstreifen'. Families, vrienden en buren gescheiden door het zogenaamde ijzeren gordijn. Dit was midden in de tijd van de Koude Oorlog. (meer…)

Lees meer

onsProat: Het kartonnen doosje

Het was tijdens het opruimen van de boerderij, toen ik uiteindelijk toch besloot om achter het kielzog te kruipen. Ik wist wel dat er achter dat klemmende deurtje een kast zat. Dat die, eenmaal geopend, vol zat met spinrag en een dikke laag stof. Binnen handbereik stonden vooral lege drankflessen, gevolgd door allerlei spullen zonder echte waarde. Inmiddels had ik het meeste spinrag verwijderd, en durfde ik de wand achterin te verkennen. Met een zaklamp viel mijn oog op een bruin kartonnen doosje, weggedrukt in een hoekje. Ik reikte zo ver als ik kon, nam het doosje mee naar het daglicht, en blies een dikke laag stof eraf. Het was oud. Vol papieren. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. (meer…)

Lees meer

onsProat: Spannende paasweek

Wat een spannende week hebben we achter de rug: kunnen paasvuren doorgaan, mogen we onze eigen eieren nog eten en kunnen we nog piratenmuziek horen? Het belangrijkste leek het neerhalen van de zendmast van Rek FM. Wat een berichten via alle nieuwssites en nog meer: wat een reacties hierop. De jongens van Rek FM/ radio Nooitgedacht hebben ondanks de (ingecalculeerde) strop vast ook wel genoten hiervan en ik moet bekennen: ik heb als ramptoerist ook een aantal reacties gelezen. En ja daar kan ik het mee eens zijn; laat die jongens toch. Okee, als de zender stoort op de frequentie van de hulpdiensten dan is dat natuurlijk niet de bedoeling maar verder doen ze ook niemand kwaad. Er zijn veel mensen die genoten van hun gedraaide plaatjes. Daar hoor ik zelf overigens niet bij, mijn muzieksmaak ligt op een heel ander gebied maar voor die jongens en de andere piraten in onze buurt, blijkt het het mooiste te zijn wat er is. Onder het genot van een drankje gezellig bij elkaar komen om muziek te draaien waar dan veel mensen naar kunnen luisteren en ook op reageren. En wanneer je dan gepakt wordt, help je elkaar zodat je toch over een tijdje weer de lucht in kunt. Daar kan niet zoveel mis mee zijn. Iedereen doet gewoon zijn werk, ook de politie en wanneer er een melding binnenkomt, moet erop gereageerd worden. Nu is storen op belangrijke frequenties niet veilig maar de manier waarop deze mast naar beneden werd gehaald ook zeker niet. Wat een manier van aanpak! (meer…)

Lees meer

onsProat: 80 jaar vrijheid

Afgelopen dinsdag 8 april was het 80 jaar geleden dat Markelo werd bevrijd. Dit jaar ben ik meer betrokken geraakt bij de viering van 80 jaar vrijheid dan voorheen. Dat heeft niet alleen te maken met die 80 jaar, maar meer met het gegeven dat ik sinds vorig jaar deel uitmaak van het bestuur van de Stichting Herdenken en Vieren Vrijheid. De oorlogsverhalen hebben me altijd geïnteresseerd, maar door mijn werk en andere hobby’s was er de tijd niet voor om me daar mee bezig te houden. Toen ik met pensioen ging, had ik wel zoiets dat ik daar wel wat voor wilde doen. Ik vind dat de vrijheid die we hier altijd nog hebben, gewaardeerd mag worden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben tienduizenden mensen hun leven opgeofferd voor onze vrijheid. Dan mag je daar ook wel wat voor terug doen. Zelf had ik bedacht om op de Canadese begraafplaats in Holten onderhoud te gaan doen, zoals schoffelwerk, snoeiwerk of andere werkzaamheden om de graven er mooi uit te laten zien. Het blijkt echter dat deze graven al onderhouden worden door een internationale organisatie die verantwoordelijk is voor deze militaire begraafplaatsen. Ik had mijn interesse laten merken bij een van de leden van bovengenoemde Stichting Herdenken en Vieren Vrijheid en werd uitgenodigd om eens een keer een vergadering bij te wonen. Voorzitter Benny Schreurs nam afscheid, Erik Nijenhuis volgde hem op en de daarna ontstane vacature, zo werd en passant medegedeeld, wordt ingevuld door Jan van der Schoot. Och, ik had het kunnen weten. Het was me al eens eerder overkomen. Maar geen probleem, zoveel tijd kost het niet en dit is iets wat ik toch al wilde. (meer…)

Lees meer

onsProat: Een kleine vonk

Het was een prachtige en zonnige dag geweest – vrijdag 24 april 2015. Lekker buiten geklungeld en voorbereidingen voor de volgende dag getroffen. Ik had nog veel huishoudelijke werkzaamheden op de planning staan, want een week later zouden, vanwege 70 jaar bevrijding, onze Canadese gasten arriveren. Ik wou niet te laat naar bed maar toch nog even een serie kijken. “Niet in slaap vallen op de bank” zei Dick. Nee natuurlijk niet, zei ik. Ik viel wel in slaap natuurlijk. Het was 23.30 en vanuit diepe slaap, schrok ik wakker van Dick die schreeuwde: “Je moet nu de brandweer bellen, want we branden af”. Ik sprong van de bank, greep de telefoon en belde 112. Ik gaf het adres, met extra vermelding dat we een rieten dak hadden. We moesten het huis uit, zei ze. Doen we, zei ik. Ik greep de tas, portemonnee, telefoon, iPad en laders en uiteraard de bril en zette dit op veilige afstand buiten het huis. Rob had de hond in de schuur gedaan. Dick had zich snel aangekleed en dat ging ik ook nog even doen. Was niet verstandig achteraf! Boven gekomen, was de elektriciteit al uitgevallen, ik zag het vuur tussen de spleten van het luikje naar de vliering, er kwam al rook tussendoor. Op de tast pakte ik een broek, een trui en greep nog wat kleding mee en vloog toen naar buiten. De mannen hadden inmiddels de kapstokken leeggemaakt en alle praktische jassen en schoeisel naar buiten gegooid. Kon nog net. De politie was inmiddels aangekomen en sommeerde ons, niet meer in het huis te gaan. Logisch maar je wilt eigenlijk nog van alles uit het huis halen maar dat kon echt niet meer. Ze hebben ons aan het werk gezet, auto’s verzetten, zodat de brandweer er goed bij kon komen. Toen ik de auto achteruit reed, zag ik ze aankomen. Godzijdank wat een opluchting, dacht ik!  Toen ging alles vliegensvlug. Het was een film waar je zelf niet meer aan mee doet. Ik zag de nok van het huis als een paasvuur in brand staan. We stonden naast elkaar en zeiden tegen elkaar “het huis gaat het niet redden”.  Het zal misschien 20 minuten later zijn geweest toen de brandweer commandant onze vermoedens bevestigde. De brandweer was fantastisch. Ze vroegen waar de computers stonden, hebben de computerkasten eruit gehaald, wat is van belang en ook naar de foto’s werd gevraagd maar ik was even blanco. Het werd een lange nacht. Er waren meerdere brandweerwagens. Het was hard werken voor de brandweer. Er was een ladderwagen met mensen die van bovenuit, het dak blusten. Dat moet onvoorstelbaar heet zijn, denk ik. En dan die zware slangen met water. Diep respect heb ik voor ze. Om 5 uur was het geblust. Daar stonden we, de hond aan een inmiddels geleend lijntje en met weinig meer over. Gedurende de nacht was er al van verschillende kanten hulp aangeboden en ik had ondertussen al nagedacht, waar we konden wonen. We bleven op dat moment maar even in de schuur, van slapen kwam toch niet veel meer. Maar toch, we hadden geluk gehad. Als ik die serie niet had willen kijken, dan waren we naar bed gegaan en was het veel later ontdekt. De vraag is of we er dan nog waren geweest, want het gaat snel en je merkt de rookgassen niet in je slaap. De rollercoaster die volgde was energievretend maar ook hartverwarmend. We kregen binnen een week 8 woonruimtes aangeboden. De volgende dag stond er al iemand op de stoep met een tas vol kleding en er volgde meer. Onderdak, maaltijden, stroom, wifi en water van de buren, mee-eten, handdoeken, wassen bij een ander,  kaartjes, telefoontjes en bezoekjes. Ook de brandweerman die een paar dagen later langskwam om nog even te kijken hoe het met ons ging. Hartverwarmend was het allemaal! Naderhand organiseerde de brandweer een bijeenkomst voor ons en de buren, waarin werd uitgelegd hoe de aanpak was geweest maar ook wat je moet doen bij brand. Je hebt 3 minuten om het huis uit te komen, maak afspraken met elkaar wie wat doet bij brand (kinderen, dieren, brandsleutel). Wat moeten we onze hulpverleners koesteren, brandweer of andere hulpverleners, ze zijn er als je ze nodig hebt! Wat betreft oorzaak:  na onderzoek bleek het sluiting boven de meterkast te zijn. Een kleine vonk met grote gevolgen. Twee jaar hebben we gewoond, eerst in onze toercaravan, eventjes een stacaravan maar grotendeels in onze schuur. Een bijzondere mijlpaal, we zijn bijna 10 jaar verder en met veel dingen hebben we geluk gehad: we kunnen het navertellen, we zijn heel goed geholpen door de brandweer, een goede verzekering/verzekeringsagent en heel dankbaar voor alle fijne mensen om ons heen. Ook in het ongeluk, moet je geluk hebben… Een fijne zondag! Marianne

Lees meer

onsProat: Het roer om

Ik was druk in de weer met het verzamelen van dode takjes, onkruid en uitgebloeide bloemen van vorig jaar te verwijderen uit de tuin. De eerste zonneflikker verscheen, en het was er die dag best aangenaam in de tuin, daarbij jeukten mijn groene vingers om weer aan de slag te gaan met het groen. Ik overzag de tuin eens, en bedenk me dat ik hier de afgelopen drie jaar niet alleen de groei van verschillende planten, bomen en struiken heb zien ontstaan, maar op dit hele grondstuk is er ook een persoonlijke groei ontstaan. Ik mag heel graag kijken naar programma’s als Bed and Breakfast, Ik vertrek, Het roer om en Helemaal het einde. Het waarom ze vertrekken, waar naartoe ze verhuizen. Maar ook het stukje leedvermaak en de succes verhalen maakt het voor mij interessant om deze avonturen te volgen. De leukste en tenenkrommende afleveringen zijn die, waar Nederland verlaten wordt, om op een plek te gaan wonen, die ze enkel van het plaatje hebben gezien. Of die met enorme bouwplannen en amper een budget hebben, waar meestal ook nog de nodige tegenvallers aan het licht komen. Wij zitten ondertussen heerlijk oordelend op de bank mee te genieten. Maar eerlijk ik zit me ook geregeld te vergapen aan de locaties die worden gekocht. Ik heb een zwak voor oude huizen, het liefst van die mini kasteeltjes, zoals je ze vindt in Frankrijk. Of de oude woningen in Zweden die vaak gemeubileerd over worden genomen. In gedachten zie ik me al rondstruinen. Over krakende vloeren waar onder een laag stof de mooiste spiegels, serviesgoed en andere spullen uit lang vervlogen tijden tevoorschijn komen. Meestal zit er op hetzelfde moment iemand naast me op de bank te mompelen; "Wat moet je met die oude troep, wat een werk halen ze zich aan". Het was eind 2021 en het pand van de buren kwam te koop. Je raadt het al, een pand uit midden 1800 en een gedeelte van de stallen zelfs uit 1600. "Frank", zei ik, "zullen we kijken". Ik wist hoe de woning er vanbinnen uitzag, omdat ik bij deze buren over de vloer was geweest. Die keer maakte mijn hart al een sprongetje bij de aanblik in het huis. Frank is ietwat sceptisch meegegaan om deze 'oale meuk' te bekijken. Maar zei hij na afloop, "Ik snap je nu wel, het heeft zeker iets speciaals". En zo geschiedde dat Noldes hygge hjem ontstond, mijn eigen Bed and Breakfast, al gaat het voor vakantiewoning door, omdat ik geen ontbijt serveer. En mijn onderbuik gevoel dat het een speciaal plekje is, blijkt in praktijk te kloppen, want gasten reageren stuk voor stuk enthousiast. (meer…)

Lees meer

onsProat: Onkruid of toch bloemen?

Manlief is nogal van het ”steriel tuinieren”, dat wil zeggen het gras flink kort houden, straat schoon, zo min mogelijk vervelende insecten en ja ook geen onkruid graag. Twee jaar geleden hadden we in onze groentetuin opeens veel papavers staan, niet bewust gezaaid maar het zag er wel mooi uit. Onkruid volgens Wilfred. Dus die zaden had ik stiekem keurig bewaard en gekeken waar ik dit kon zaaien zonder dat het op een plek stond waar het “niet hoorde”. Dat was in mijn ogen goed gelukt en tussen wat struiken en bomen aan de rand van ons erf, kwam het vorig voorjaar al mooi op. Op zaterdag is Wilfred altijd druk met het onderhouden van ons erf en heb ik om de week een dagdienst. Dus op een zaterdag kwam ik thuis en zie hem druk met de bosmaaier aan het werk. Wat ik al vreesde, was gebeurd. Weg waren alle papavers, mooi kort afgemaaid dat onkruid… (meer…)

Lees meer
 
Het weer in Markelo