19e Jaargang | maandag 15 december 2025

onsProat: Mezelf zijn

Afgelopen week liep ik in het bos en zag dat een vlierbessenstruik uitgelopen was, de eerste blaadjes zaten er aan. Een belofte van het aankomende voorjaar. Een boom of een struik, dacht ik bij mezelf, heeft toch eigenlijk altijd een soort van garantie, want in de herfst en winter, is de boom helemaal kaal en dan vanuit het niets, krijgt hij weer een nieuwe jas met bladeren. Klaar voor het zomerseizoen, die zijn oude schors wat bedekken en dan is de boom weer zo goed als nieuw. Zo kwam ik mezelf deze week ook tegen in een doosje met oude foto’s die na het afbranden van ons huis, 9 jaar geleden, nog niet uit het doosje waren geweest. Sommigen waren aan elkaar gekoekt door het water en onherkenbaar en anderen nog heel goed. Zo lachte een 17-jarige versie van mijzelf me toe vanaf de foto. O, o wat was ik toen nog jong en toch voelde ik mij toen al best wel “wereldwijs”. Met de blik van nu, was ik toch nog echt een “kuukn”. Als ik mezelf nu ’s morgens tegenkom in de spiegel dan is het tegenovergestelde het geval. Het “kuuk’n-achtige” is verleden tijd en de nodige rimpels zijn meer vaste begeleider geworden. Met een beetje plamuur hier en daar is er misschien nog wat te restaureren maar dat is me teveel werk ’s morgens. Misschien wel wat levens- wijzer?  In de basis voel ik me eigenlijk niet anders, misschien wat rustiger en wat meer zelfvertrouwen, trek me ook niet overal meer iets van aan, maar niet echt anders. (meer…)

Lees meer

onsProat: Navigatie 

"Mam, jij rijdt, ik kijk op de navigatie dan zeg ik wel wanneer je af moet". We rijden op een voor ons totaal onbekende weg in het oosten van Florida. Omdat we tolwegen willen vermijden en voordat het donker wordt nog iets van de omgeving willen zien, rijden we een stukje op de kaart, zonder de navigatie aan te zetten. "We moeten de 50 straks op richting het westen, houd je dat in de gaten", zei ik nog. Maar naarmate de tijd vordert en de schemer overgaat in de duisternis, zeg ik hardop, dit kan nooit. We rijden al meer dan 2 uur, en we moeten echt een keer naar het westen, we rijden nog steeds naar het Noorden. "We gaan wel goed hoor", krijg ik nog te horen. Ondanks het onbekende terrein heb ik altijd een goed richtingsgevoel, en dat blijkt nu ook wel. We stoppen en zetten de navigatie aan, en zien dat we al aardig richting Georgia gaan! De navigatie stuurt ons netjes naar Kissimmee, waar we 4 uur later dan gepland aankomen. Ach, denk ik later. Overkomt ons dit in ons dagelijkse leven ook niet! (meer…)

Lees meer

onsProat: Privacy

De tijd dat ik op de lagere school zat kan ik me nog goed herinneren. Niet dat ik er zo graag heen ging maar oké, het was te doen. Voetballen in de pauze en na schooltijd was het leukste deel. Er zijn ook zaken waar ik minder goede herinneringen aan heb. Neem nou bijvoorbeeld de schooltandarts. Verschrikkelijk! Zo stond 2 keer per jaar die grote bus voor de school. Vol met, in mijn ogen, martelwerktuigen. En tandartsen en assistentes die weinig menselijke trekjes vertoonden. Totaal gevoelloos deden ze hun werk zonder oog te hebben voor de angst van de kinderen. Je zou er een trauma aan overhouden. Een ander jaarlijks terugkerend iets, was de schoolfotograaf. Ook niet bepaald mijn hobby want ik stond en sta er nooit goed op. Bij de klassenfoto kon je je nog wel iets verstoppen maar bij de individuele foto was wegduiken geen optie. Die klassenfoto wordt pas leuk als je ouder bent. Gewoon om nog eens te zien wie er allemaal in je klas zaten. Om je te verbazen over de kleding en kapsels uit die tijd. Om te kijken hoeveel mensen veranderd zijn of juist nog heel herkenbaar. Voor het organiseren van een reünie is het heel handig als je alle gezichten langs kan gaan om zo niemand te vergeten. (meer…)

Lees meer

onsProat: Maarkels als tijdloze verbinder

In Markelo doet de jeugd vandaag de dag haar uiterste best om het Maarkels dialect levendig te houden. Terwijl nieuwe woorden en trends opduiken, dreigen er mooie uitdrukkingen uit ons rijke dialect te vervagen. De jeugd, gedreven door een stukje erfgoedbesef, slingert vakkundig Maarkelse woorden rond alsof het een tweede natuur is. Ze brengen niet alleen woorden tot leven, maar ook de geest van een taal die diep geworteld is in de lokale geschiedenis. Het Maarkels dialect werd me hier in Elsen met de paplepel ingegoten. Ik hoef niet te denken hoe of wat ik moet zeggen. Het schrijven van dialect is niet aan mij besteed, net als voor veel anderen. Dat is misschien ook wel de reden dat sommige prachtige uitdrukkingen langzaam weg lijken te zakken in de vergetelheid. Woorden die eens kleur gaven aan alledaagse gesprekken dreigen te verdwijnen door modern taalgebruik. Het is alsof we kleine schatten verliezen die ons dialect uniek maken. (meer…)

Lees meer

onsProat: “Hallo, hoort u ons?”

Mijn column gaat meestal over wat ik zo tegenkom in mijn hele gewone leven, over hele gewone dingen maar ik werd onlangs een beetje geprikkeld door het nieuws dat weer een minister zei "Aju paraplu". Zonder te diep in te gaan op alle ellende die de afgelopen jaren over ons heen gestort is, bijvoorbeeld toeslagen, Groningen, stikstof, migratiebeleid enzovoort en de daaraan verwante acties door onze leiders, maar ook het geen antwoord geven op vragen in de Tweede Kamer op verdiepende vragen omtrent regelgeving en andere vraagstukken. Tenenkrommende debatten waar geen antwoorden werden gegeven of ook soms het herinneringsvermogen nog weleens te wensen overliet. Dit alles in herinnering hebbende, werd ik een beetje geprikkeld door het nieuws van de vierde vertrekkende minister en nu zelfs per direct en wat mij dan helemaal prikkelt - zonder uitleg. Normaal heb je een maand opzeggingstermijn, maar dit lijkt hier ook niet van toepassing te zijn. Gelden hier andere regels? En niet alleen hier. Lig ik hier wakker van? Nee, maar ik ben me er wel bewust van. (meer…)

Lees meer

onsProat: Rozengeur en emigratiedrama

Ergens lees ik in een artikel dat wanneer je je vestigt in een nieuwe cultuur je 4 verschillende fasen doorloopt: de honeymoon, de shock, de aanpassing, de acceptatie. Niets vermoedend lees ik het artikel door, en pas achteraf besef ik me dat dit wel klopt. Nu is de cultuurshock tussen Nederland en Denemarken niet bepaald groot te noemen, maar er zijn zeker duidelijke verschillen in bepaalde gewoonten of tradities. Bij ons was het niet minder, die eerste periode beleefde je in een happy flow, alles is nieuw. Je staat fris en fruitig aan deze nieuwe start. Nieuwe koeien, nieuwe stal, nieuwe mensen leren kennen. Maar ook op een nieuwe plek je boodschappen halen. Een heel nieuw ritme vinden, want de schooltijden en het schoolsysteem voor de kinderen werken ook heel anders dan we gewend waren. Misschien wel de grootste fout die ik aan het begin van de emigratie heb gemaakt, alles gelijk goed willen en of kunnen doen. Of dat nu op de boerderij was, in de sociale contacten en in het eigen maken van de taal, het kon me niet snel en goed genoeg gaan. We genoten van elk moment, lieten het over ons heen komen en waren vooral heel trots dat wij dit toch maar mooi deden als gezin. (meer…)

Lees meer

onsProat: Onzichtbaar

Allereerst de beste wensen voor 2024. De jaarwisseling allemaal goed doorgekomen? Alles goed gevierd? Gelukkig zijn er met deze dagen altijd nog de mooie tradities. Carbidschieten op oudejaarsdag, een borrel drinken met familie, vrienden en buren. Dat zijn momenten die het leven mooi maken. Helaas is dit niet overal vanzelfsprekend. Ook dit jaar waren er weer veel incidenten waarbij politie, brandweer of ambulancepersoneel aangevallen werden. Schandalig! De oplossing is volgens sommigen het verbieden van vuurwerk. Nou daar geloof ik niet in want dan bedenken ze wel wat anders. En dan moeten de goeie onder de kwaaie lijden. Dan moet de meerderheid zich weer aanpassen aan de minderheid. Volgens mij moet er veel harder opgetreden worden. Niet altijd maar pappen en nathouden. Maar flink straffen. En dan niet onzichtbaar voor iedereen maar juist duidelijk maken dat dit niet kan. Val jij een politieman aan: 10 jaar cel. En dan niet een luxe cel maar een hok van 2 bij 2 en leven op water en brood. En heb je bijgedragen aan het vernielen van andermans spullen? Een boete van 50.000 euro schrikt vast wel af. Laat als overheid maar eens zien dat de grens bereikt is. Kom in actie in plaats van het onzichtbare gekwaak achter de schermen. (meer…)

Lees meer

onsProat: Tradities en gezelligheid

In ons machtig mooie Markelo, waar de Twentse nuchterheid hand in hand gaat met warme tradities, luiden we het oude jaar traditioneel uit op een manier die ons dorp uniek maakt. De jaarwisseling in Markelo is echt méér dan alleen maar het aftellen even voor middernacht naar het nieuwe jaar. Het is eigenlijk een samensmelting van tradities en gezelligheid. Het carbidschieten vormt het knallende hart van de gezelligheid op oudejaarsdag. In meerdere buurtschappen rondom Markelo komen vriendengroepen en buurtbewoners samen om met een luide knal het nieuwe jaar in te gaan. Het geluid van de melkbussen vult de lucht, terwijl de vonken en gezelligheid op het terrein zorgen voor een sfeer die niet te evenaren is. Ook wordt er in de week voorafgaand aan oudejaarsdag bij menigeen in Markelo, kniepertjes gebakken of oliebollen. Wanneer je de achterdeur opent komt de geur van versgebakken kniepertjes of oliebollen je al tegemoet. De dunne, knapperige lekkernijen symboliseren het dunne lijntje tussen het oude en het nieuwe jaar. Gepresenteerd in een grote koektrommel worden ze rijkelijk gedeeld met buren en vrienden nadat ze voorzien zijn van echte slagroom natuurlijk. (meer…)

Lees meer
 
Het weer in Markelo