Uit archeologisch onderzoek blijkt dat er al 6.000 jaar geleden bewoning was in Markelo. Bij opgravingen die zijn gedaan voorafgaand aan de bouw van de appartementen in het Plan Kistemaker zijn ongeveer 250 kleine aardewerkvondsten gedaan uit de periode van het Midden Neolithicum en de Romeinse tijd. Het Midden Neolithicum is de periode tussen 4.000 en 3.000 jaar voor Christus. De oudste vondst was een vuursteenfragment uit het Mesolithicum. Dit is de periode 7.000 tot 5.000 jaar voor Christus. Uit de vonden bleek verder dat er tussen de 9e en 11e eeuw ijzerproductie heeft plaatsgevonden, er zijn namelijk restanten van smeedslakken gevonden en een restant van een ijzeroven. Dit laatste is uniek, in Twente is volgens de Stichting Heemkunde Markelo uit die periode nog nooit een ijzeroven gevonden.

Het gevonden aardewerk zijn fragmenten van trechterbekers, klokbekers, wikkeldraadbekers en veel andere aardewerk. De fragmenten waren te klein om een voorwerp te kunnen reconstrueren. Uit de Vroege Middeleeuwen waren er vondsten van onder meer uit Duitse gebieden afkomstig. Merovingisch-, Karolingisch en Pingsdorf aardewerk. Daarnaast werden er vele kleine keien en stenen gevonden die als werkgereedschap dienden maar ook grotere veldkeien die soms wel als fundering voor gebouwen gebruikt werden.

Ook werden er op de plek fragmenten gevonden van vuurstenen, bijlen en schrabbers. Het oudst gevonden houtskool is gedateerde op 1.800 jaar voor Christus, de Vroege Bronstijd. Uit de Vroege Middeleeuwen werd er jonger houtskool gevonden.

Bij de opgravingen op de plek van Plan Kistemaker werden ook restanten van dierlijk materiaal gevonden. Mogelijk dierbegravingen of slachtafval uit de periode 500 – 1.000. “Een bijzondere vondst was een onderkaak met kiezen van een paard uit de Vroege Middeleeuwen. Uit literatuur is bekend dat er rituelen waren om bij de bouw van een huis een paardenschedel te offeren en onder de vloer te begraven. Het zou een onheil-afwerende functie hebben”, aldus de Stichting Heemkunde Markelo. Ook werden er monsters van botanische resten zoals vruchten en zaden onderzocht. Hierbij bleek dat er haver werd verbouwd, evenals gerst, erwten, rogge en emmertarwe.

Een minder oude vondst is een koperen duif uit de 18e eeuw met opschrift ‘Hollandia’, een Schotse bierfles en een gebroken jeneverglas uit vermoedelijk Cafe Görkink. Dit café – en voorheen bakkerij – werd gebouwd rond 1710. In de 400 jaar daarvoor is de plek waarschijnlijk niet bewoond geweest.

De relatief kleine onderzoekslocatie heeft volgens de Stichting Heemkunde Markelo veel nieuwe informatie opgeleverd over de geschiedenis van Markelo. Het belang is volgens de stichting zelfs groter dan alleen lokaal.