Soms dan lijkt het wel of we gevangen zijn in de vrijheid waarin we leven. Een ingewikkelde wereld waarin van alles gebeurt. Onlangs hebben we meegemaakt hoe onze boeren actie hebben ondernomen om zich te laten zien en horen in Den Haag. Onderzoek heeft er namelijk toe geleid dat de stikstofuitstoot zal verminderen als de veestapel drastisch wordt ingekrompen. Natuurlijk zit daar een kern van waarheid in. Ik vraag me alleen wel af in hoeverre resultaat wordt behaald door dit door te voeren. Zullen we problemen daarmee oplossen of verplaatsen? Of creëren we er aan de achterkant een aantal bij die wellicht ook slecht of nog slechter zijn voor het milieu. In de krant van gisteren stond dat ook vanuit de voedsel behoefte inkrimpen mogelijk is: Als in Twente de helft van het vee overblijft is er genoeg voedsel voor de inwoners van Twente. Sinds wanneer hebben we hekwerk rondom Twente staan? Welke vervangende bronnen van inkomsten kunnen we aanboren om de welvaart die we gewend zijn en de verzorgingsstaat op peil te houden?

Om in vrijheid te kunnen leven, te wonen en te werken hebben we elkaar nodig; boeren, burgers en buitenlui. Natuurlijk moeten we onderzoeken hoe het slimmer en beter kan. Hoe we kansen kunnen benutten om samen onze leefomgeving zo schoon mogelijk te houden.

Trots en dankbaar kunnen wij volgend jaar 8 april vieren dat het 75 jaar is geleden dat Markelo is bevrijd. Wat een andere tijd met veel andere problematiek moet dat zijn geweest. Er werd toen flink gezaagd aan de poten van onze letterlijke vrijheid! Mijn vader is inmiddels 88. Aan hem vroeg ik laatst: “hoe heeft onze vrijheid zich sindsdien ontwikkeld volgens jou?” Zoals altijd kreeg ik een helder en luid antwoord:
“Na de oorlog leerden we op school dat ons land ongeveer 9 miljoen inwoners telde en nu wonen er ruim 17 miljoen. Aan ruimte was toen geen gebrek. Mensen zaten niet zo dicht op elkaar. Er waren veel minder wegen en er was minder verkeer. Er stonden geen twee auto’s voor elke voordeur, geen grote woonwijken in de dorpen. En met het vliegtuig op vakantie? We gingen überhaupt niet op vakantie. Er werd hard gewerkt om de welvaart op te bouwen. De puinhopen van de oorlog moesten worden hersteld. We voelden ons weer vrij. Nooit meer oorlog dat was de eerste gedachte van veel mensen.”

Sindsdien kunnen wij in een vrij land als het onze doen en laten wat we willen. We kunnen zeggen wat we willen. De welvaart is van en voor ons allemaal, dus ook de gevolgen daarvan lijkt mij! Vooral niet altijd wijzen naar elkaar.

Misschien heb je vandaag al een boterham met kaas gehad. Of een appelgebakje met slagroom bij de koffie. Dan is agrarisch Nederland al weer druk aan het produceren geweest voor jou. Wanneer we voor agrarische producten wat meer betalen krijgt de agrariër wat meer lucht om te bewegen naar (nog meer) vernieuwing en verandering. Als je niet duurder uit wilt zijn dan doe je het toch met wat minder. Eet je bijvoorbeeld een week geen vlees of minder vlees, dan heb je een goedkoper uitgavepatroon in die week, (h)eerlijk toch! Als wij allemaal ook nog eens wat investeren in al die andere zaken die het milieu ten goede komen dan wordt het nog beter. Autootje keer laten staan en op de fiets, seizoen producten kopen. Of in de winter een uurtje eerder het bed in duiken, dan kan het kacheltje wat lager en de lamp eerder uit. Dat kan nog best gezellig worden ook! Pas dan dragen we allemaal wat bij.

Willen er toch een aantal boeren stoppen dan weet ik nog wel een andere baan; leraar worden. Je kunt instromen zonder Pabo. En succes is verzekerd want van boerenwijsheid is nog nooit iemand dommer geworden!

Een mooie zondag,

Johan