Een paar weken geleden gaf een collega mij een artikel uit de krant van de vorige dag. Ze zei: “Dit gaat over Markelo. Misschien weet jij wie en wat dit is”. Op de foto stond een groep mensen met daarachter een geslacht varken opgehangen aan een ladder. Een huisslachting. Ik heb haar uitgelegd dat wat haar luguber leek, vroeger heel normaal was op het platteland. Zonder tekst, herkende ik meteen de mensen en de plek. Het was namelijk het geboortehuis van mijn oma op de foto. Een gedeelte van de mensen was ook familie van haar. Familie ook allemaal (denk ik) in dat huis geboren. Een foto uit de jaren zeventig. Deze mensen zijn er grotendeels niet meer. Het gaat om ‘Endeman’ aan de Traasweg, onderaan de Kattenberg. Oma is daar geboren en getogen en er gebleven tot ze trouwde en richting Herike vertrok.

Eigenlijk weet ik er nog veel van en misschien ook weer niet. Ik kan me nog herinneren hoe ik af en toe met haar mee mocht achterop de fiets op bezoek naar haar zus ‘Bediene meuje’. In de zomer zaten ze vaak in de ‘kokkeet’. Dat vond ik leuk, bij ons thuis hadden we dat niet meer en als kind vond ik dat leuk, zo’n klein huisje. Het bos naast het huis was ook avontuurlijk en leuk om te spelen. En wie kent het lemen ‘berenhok’ nog wat er stond langs de weg? Af en toe mocht ik ook mee naar een visite en dan waren haar 3 andere zussen er ook. De oudste 2 nog in jak en rok of lange donkere kleding, maar oma niet. Dan oogde ze toch een stuk jonger. Ze was de jongste van vijf. Drie zusters en een broer, dat wist ik. Haar moeder was overleden toen ze 5 was en daarna was ze eigenlijk deels opgevoed door haar zuster. Dat was het eigenlijk wel zo’n beetje.  Ze vertelde niet heel veel over haar kindertijd.

De foto was aanleiding om Heemkunde weer eens te raadplegen. Ik vond daar een triest verhaal over mijn familie wat ik niet wist. Oma’s ouders hebben in 17 jaar tijd, 10 kinderen gekregen waarvan er 5 overleden zijn binnen 2 jaar na hun geboorte.  De 3 oudsten en de 2 jongsten bleven in leven. Tot overmaat van ramp stierf moeder ook nog jong. Dit zal in die tijd vaker voorgekomen zijn maar vijf kinderen die sterven in een gezin is veel. Gelukkig komt dit tegenwoordig bijna niet meer voor dankzij de ontwikkelingen op medisch gebied maar toch …niets is vanzelfsprekend.

Wat een verdriet binnen een familie en hoe zwaar zal dit gedrukt hebben op hun leven. Dit blijft gissen. Het heeft haar zeker mede gevormd tot wie ze was. Oma was erg lief maar niet ’teuterig’. Ze wist altijd waar het pad liep. Als iemand beren op de weg zag, zag zij ze niet. Het glas was halfvol en we moeten verder. Een krachtige vrouw. Dierbare herinneringen heb ik aan haar en bewonder haar nu nog meer, om haar veerkracht en wijsheid.

Door het krantenartikel kwam oma’s leven opnieuw in het licht te staan en daarmee ook haar ouders, zussen en broer. Allemaal zijn het lichtjes geweest in het leven van mensen. Hoe kort of lang ook. Zo tegen het eind van het jaar, laat je alles de revue nog eens passeren en denk je aan al die mensen die je dit jaar zijn ontvallen. Buren, familie, vrienden of mensen die je al wat langer mist. Met warmte denk ik terug aan ze en zet volgende week zaterdag een lichtje voor ze neer op de begraafplaats. En op Kerstavond een lichtje voor de Canadese bevrijders  op de  begraafplaats in Holten. Een lichtje ter herinnering aan wie ze waren en het licht dat ze hebben verspreid.

Een fijne zondag en hartelijke groet,

Marianne