“Ik heb echt alle bewondering voor het werk wat jullie doen, altijd bezig zijn. Daar gaat het echt niet om, maar…..”

Ik voelde al een lichtte kriebel opkomen, want ik kon aan de hele houding al zien dat ik iemand voor me had die een iets andere mening over bepaalde zaken had, dan dat wij dat hebben. En dat is goed, iedereen mag zijn mening hebben, maar alles met respect is voor mij wel erg belangrijk.

“Maar”, vervolgde ze, “De hele landbouw, het is allemaal veelte groot. Dit is niet goed voor het dierwelzijn en de natuur. Het is veel beter om weer terug te gaan naar hoe het een jaar of 40 terug was. Iedereen op een kleinere schaal dieren houden, een eigen moestuin erbij, en zelf je hele kringloop creëren, daar zie ik veel meer toekomst in”.  Ik heb geen zin in een discussie, dus antwoord naar waarheid, “Als dat nou toch eens kon, weer een gezinsinkomen hebben van een 40 melkkoeien, dat zou fantastisch zijn, ik ben wel voor!”  Later hoorden we dat ze tegen een ander had gezegd, “Ik vind het toch wel erg hoor, ze verdienen gewoon hun geld over de rug van die dieren.”

Toch vreet zo’n opmerking aan me. Hoe is het mogelijk dat men anno 2024 zo massaal tegen de landbouw is. Iemand moet ooit het balletje hebben opgegooid en doelbewust de landbouw als schuldige van alle milieuproblemen hebben aangewezen, en die bal is als een idioot gaan rollen, dat mag duidelijk zijn! Maar ik geloof er niet in, zeer zeker niet. Waarom moet enkel de landbouw terug naar het ‘nostalgische’ idee van 40 jaar geleden. Bij mijn weten stonden de meeste koeien toen nog aangebonden in een grupstal. De zomerdag wellicht allemaal wel in de weide, maar ’s winters stonden ze toch echt maanden op dezelfde plek. Onze koeien lopen vandaag de dag in een ruime stal, met optimale bewegingsruimte, comfortabele bedden, voldoende vers drinkwater en meerdere massage borstels tot hun beschikking. Ik durf te wedden dat menig mens het slechter voor elkaar heeft! Daarnaast wordt er met regelmaat met professioneel oog naar hun voeding gekeken, om de koe maar zo gezond mogelijk te houden en ziektes buiten de deur te houden. Hoe vaak kijk jij naar jouw voedingsschema? Die koeien eten geen junkfood, drinken geen energydrank of gebruiken verdovende middelen om zich maar beter te voelen. Alles wat ze eten is puur natuur!

Maar als men dan massaal allemaal zo graag terug wil naar het kleinschalige, is het dan niet veel beter dat we het dan ook op grote schaal aanpakken! Ik stel voor dat de grote supermarktketens weer ingewisseld worden voor de plaatselijke kruidenier, groenteboer, slagerij en kiosk. Laten we de kleermaker ook weer terugroepen in het straatbeeld, zodat we onze kleding eerst laten maken voor we nieuwe kopen, en we niet massaal onze kleding uit China laten komen. Scheelt gelijk veel vliegverkeer en scheepsvaart, twee vliegen in eensklaps! Misschien wel drie vliegen! Want ook het transport zal het niet meer zo druk hebben. Misschien is er dan wel weer ruimte voor een plaatselijke postbode die ons weer van naam zal kennen, en een kort praatje met je maakt bij het bezorgen van de post. Misschien is het tevens een idee dat ABZ weer met paard en wagen gaat leveren, dan is het vrachtverkeer in de dorpskern sowieso al opgelost! Misschien dat er weer met de hand of paardenkracht gemalen kan worden, wellicht dat de stank dan ook weer minder is, maar hier ben ik geen expert in!

En wat met kantoren en banken, kunnen die ook weer terug naar een pakweg 30 – 40 jaar geleden? Nee he, dat gaat niet! Alles is te ver geautomatiseerd, we zitten te verbonden aan alle techniek waar we vandaag de dag allemaal aan mee te maken hebben.  En ook in de landbouw heeft die techniek niet stil gestaan. Net als in alle branches is het in de landbouw niet anders, de grote overleven de kleine verdwijnen. Of we dat nu willen of niet, het is van alle tijden dat de ontwikkeling verder gaat.

In Denemarken worden vandaag massaal twee kaarsen gebrand op deze 2^e zondag van de Advent, voor vele tegenwoordig een symbool om even ergens bij stil te staan, iets te overdenken. Ook die ontwikkeling in de betekenis is iets veranderd. Steek ze eens aan vandaag, en bedenk dat ieder normaal denkend mens echt het beste wil voor mens en dier. Respect zou hiervoor het toverwoord zijn!

Fijne 2e zondag van de Advent,

Debby