Vluchtelingen op het station in Markelo
Via de landelijke media krijgen we dagelijks meerdere malen het vluchtelingenprobleem voorgeschoteld. Soms zijn daar schrijnende beelden bij zoals het verdronken jongetje. De stroom van vluchtelingen die naar een veilige haven willen is bijna niet meer te stoppen. Vele mensen willen helpen met voedsel en kleding, terwijl anderen vinden dat ze in de regio opgevangen moeten worden. En wat doet de Europese top: vergaderen over dit bijna onoplosbare vraagstuk. Dit was 100 jaar geleden ongeveer hetzelfde.
Op 4 augustus 1914 viel Duitsland België binnen, zonder formele oorlogsverklaring. Al meteen na de inval kwam de vluchtelingenstroom richting Nederland op gang. De eerste dag al kwamen 52 Belgische soldaten naar Nederland. Toen op 10 oktober 1914 Antwerpen viel, vluchtten naar schatting 40.000 soldaten en 1 miljoen burgers naar Nederland. Vanaf november 1914 konden de meeste burgers echter alweer huiswaarts keren. In mei 1915 waren er nog 105.000 burgervluchtelingen in Nederland; een aantal dat de rest van de oorlog ongeveer constant bleef. Ook in Markelo werden een groep vluchtelingen ondergebracht. Aanvankelijk liet de regering de opvang van de burgervluchtelingen zo veel mogelijk aan particulieren over, maar uit angst voor anti-Duitse rellen en betogen onder de vluchtelingen werd besloten tot het oprichten van bewaakte opvangkampen. Op de Ginkelse heide staat een monumentje op de plaats waar in die periode een groot kamp is geweest. De Nederlandse regering reageerde laat en aarzelend op de vluchtelingencrisis. Zij zag – in overeenstemming met de denkbeelden van die tijd – in de opvang van economisch zwakkeren of vluchtelingen geen taak weggelegd voor zichzelf, maar voor welgestelde burgers. Ze greep pas in toen het besef doordrong dat de vluchtelingen langere tijd in Nederland zouden verblijven en de particuliere hulporganisaties de massale toestroom van Belgen niet meer aankonden. Bijna alle vluchtelingen zijn in 1919 naar België teruggekeerd
Je ziet het, de geschiedenis herhaalt zich.
Groepje vluchtelingen naast het gemeentehuis