Onlangs verscheen het boek ‘Vader moest naar Indjepoe’ van Jan Poortman. De oud-Rijssenaar woont inmiddels in Soest, maar behoort al jaren tot de vaste gasten van minicamping ‘De Keujer’. Daar werd het boek geschreven dat gaat over de uitzending van zijn vader Jan Willem Poortman als dienstplichtig soldaat naar voormalig Nederlands-Indië in de jaren 1946 tot en met 1949. Dit is de periode rondom de zogenoemde politionele acties. Het boek laat uit de eerste hand zien hoe het leven van een dienstplichtig soldaat in voormalig Nederlands-Indië – en nog vele jaren daarna – er uit zag en hoe dit bij thuiskomst zijn weerslag had op de omgeving.
Het boek bestaat uit tweede delen, waarbij in het eerste deel van het boek aan de hand van een groot aantal citaten uit circa 2000 brieven van en aan vader Jan Willem een beeld wordt geschetst van hoe deze zijn rol als mortierschutter ervaren heeft. Het tweede deel van het boek bestaat uit een dertigtal verhalen van zoon Jan. Hij vertelt hoe dit alles het leven van zijn vader tot aan diens overlijden in 2020 – en het leven van het gezin waarin Jan leefde – heeft getekend.
Vader Jan Willem hield aan de ruim drie jaar durende periode in Nederlands-Indië een PTSS over, die verder zijn hele leven heeft beïnvloed. Signalering daarvan, opvang daarvoor of debriefing bestonden nog niet en er was zelfs niet eens een woord voor. Voordat Jan Willem vertrok werkte hij tegen een laag loon als slagersjongen in Rijssen. Daar stond de belofte tegenover dat hij uiteindelijk de slagerij zou overnemen. Toen hij na drie en een half jaar terugkeerde stond er een iemand anders als eigenaar in de slagerij en stond hij ‘op straat’. Ook dat heeft zijn verdere leven sterk beïnvloed en gefrustreerd. Vader Jan Willem was een lieve, zorgzame, toegewijde, behulpzame en doorgaans vriendelijk ogende man met veel idealen. Maar je moest altijd op je hoede zijn omdat op elk moment een uitbarsting kon plaatsvinden van wat de moeder van Jan ‘de tropenkolder’ noemde. Zeker op momenten dat op radio en tv of in de pers weer berichten over de Indië- periode verschenen was dat in alle heftigheid het geval. Maar ook op andere momenten kon vader Jan Willem zomaar opeens heel kwaad worden of juist heel neerslachtig zijn. Hij heeft deze last altijd met zich moeten meedragen.
De titel ‘Vader moest naar Indjepoe’ is onbewust bedacht door een neefje, destijds een peuter, dat de woorden ‘Indië’ en ‘Tjepoe’ (nu Cepu) samentrok tot ‘Indjepoe’. Het boek is onder meer verkrijgbaar bij boekhandel Prins.